Thấy gì qua vụ cháy chung cư JSC 34

Thấy gì qua vụ cháy chung cư JSC 34

Theo blog Bad Daddy - http://philtinlan.wordpress.com/2010/03/11/bai-hoc-qua-vu-chay/


Ống dẫn rác cháy trơ khung thép (Ảnh Vnexpress)
Xã hội càng phát triển, đất chật, người đông, chuyện vào ở chung cư dần dần đã trở thành một cách sống mới của cư dân đô thị, nhất là các gia đình trẻ.

Không nói đến các chung cư xập xệ cũ nát, cả những chung cư mới xây, đạt chuẩn ISO hay được gắn mác cao cấp, siêu cao cấp, nếu không hiểu biết, người mua dễ trở thành nạn nhân của thói tắc trách, vô trách nhiệm, chỉ biết chạy theo lợi nhuận của chủ đầu tư. Gặp những trường hợp như thế, người ở chung cư dù đã phải bỏ ra một số tiền lớn, thậm chí phải vay mượn, đâu biết là đã mua lấy nguy cơ rình rập, thảm họa chực chờ.

Từ vụ cháy vừa mới xảy ra ở chung cư JSC 34 (ngã tư Khuất Duy Tiến-Lê Văn Lương, Hà Nội) dẫn đến cái chết thương tâm của hai mẹ con chị Vương Lan Phương và những nhận định bước đầu về nguyên nhân vụ cháy của báo chí, xin có một số ý kiến.

Quan sát những bức ảnh trên báo chí ở đây, đây nữa, rõ ràng tầng 17 và 18 không bị cháy, mà chính xác là bị phủ khói. Thủ phạm là đám cháy từ hầm chứa rác (khả năng do bếp tổ ong chưa cháy hết bị vứt vào) lan đến ống dẫn rác, khói ở trong giếng chứa ống dẫn rác theo miệng đổ rác bao phủ các căn hộ ở tầng cao trước.



Không có cửa chống cháy ở khu đổ rác (vnexpress)
Tôi nghĩ rằng, đã có ba sai sót nghiêm trọng khi thi công ống dẫn rác, không làm cửa phòng đổ rác bằng cửa chống cháy, miệng đổ rác không có (hoặc có nhưng hư hỏng) van một chiều sử dụng vật liệu chống cháy (chỉ mở ra để đổ rác, bình thường phải được đóng kín để mùi hôi không lan ra các căn hộ), ống dẫn rác không sử dụng vật liệu chống cháy. Ngoài ra, tôi đoán rằng, hệ thống báo động đã không được lắp đặt phù hợp hoặc có lắp đặt nhưng không hoạt động. Bởi nếu hệ thống hoạt động hiệu quả, khi cháy từ hầm đổ rác, khói theo đường ống dẫn rác lan lên trên, cảm biến khói ở những căn hộ gần ống đổ rác ở trên cao sẽ báo ngay, hệ thống báo động trung tâm lập tức được kích hoạt và mọi người sẽ có cơ hội thoát sớm ra ngoài. Một lỗi dễ nhận thấy nữa là hệ thống cầu thang thoát hiểm không có đèn sử dụng nguồn ắc quy tự động bật sáng, càng dễ gây hoảng loạn cho những người thoát hiểm bằng lối này.

Như vậy khi mua chung cư, trước sự chào mời hấp dẫn của người môi giới, vẻ đẹp lung linh của căn hộ mẫu , bên cạnh việc cân nhắc yếu tố đầu tiên tiền đâu, liệu cơm gắp mắm, chọn cho mình một căn hộ có mức giá phù hợp điều kiện kinh tế, thuận tiện cho công việc, cuộc sống, và hướng tốt của chủ nhân, người mua chung cư nên chú ý những điều kiện an toàn tối thiểu sau:

1. Lối vào căn hộ bắt buộc phải sử dụng cửa chống cháy

2. Ngoài việc lưu tâm đến các thiết bị báo cháy, báo khói rất quan trọng trong căn hộ, nhất là ở những vị trí như bếp, phòng ăn, phòng khách, hãy quan tâm đến những thứ xung quanh: có bao nhiêu thang máy, thang máy loại gì, tải trọng bao nhiêu người, hành lang có đủ rộng, có hệ thống báo cháy, báo khói trong hành lang không. Các chung cư có trung tâm thương mại, dịch vụ đi kèm như siêu thị, nhà hàng.. cũng phải quan tâm hỏi kỹ hoặc chất vấn chủ đầu tư các trang thiết bị an toàn cho các khu dịch vụ nhiều người sử dụng này.

3. Hành lang có hệ thống phun nước tự động khi có cháy không? Đây là thiết bị rất quan trọng bởi khi có cháy lan từ một căn hộ nào đó hoặc từ các phòng kỹ thuật (do chập điện chẳng hạn), ít nhất ta cũng có một lối đi để chạy ra cửa thoát hiểm. Tất cả các phòng xung quanh hành lanh chung như phòng kỹ thuật, phòng đổ rác…phải có cửa thép chống cháy. Một số chung cư cao cấp còn đòi hỏi các ống nhựa dẫn nước, ống xả, ống thông hơi đều phải sử dụng vật liệu chống cháy bởi khi có cháy, chính các ống nhựa này là tác nhân làm cháy lan từ tầng này sang tầng khác.



Cầu thang thoát hiểm không có đèn tự động bật sáng
4. Hệ thống vận chuyển rác được thiết kế như thế nào, có làm bằng vật liệu chống cháy không? Ban công làm bằng vật liệu gì, nếu là kính thì phải là kính cường lực, lan can có đủ độ cao không (thường phải cao quá ngực người trưởng thành)

5. Hệ thống thông khí trong căn hộ phải tốt: đây là điều nhiều người rất dễ bỏ qua do chỉ mua khi xem nhà mẫu. Ngoài việc hình dung được vị trí, số lượng cửa sổ, ban-công, cần hỏi kỹ và xem bản vẽ hệ thống thông hơi cho các toa-let. Một căn hộ tốt phải có hệ thống thông hơi tự động hoặc ít nhất là khi bật điện trong từng toa-let (để giảm mùi), trong thang máy, phòng chứa rác.

6. Hệ thống cầu thang bộ thoát hiểm : có đèn bật sáng tự động với nguồn ắc quy riêng, thiết kế lối đi có đủ rộng và thoáng không. Lưu ý các cửa thoát hiểm chuẩn là phải sử dụng cửa chống cháy và chỉ có một chiều (một khi đã mở cửa bước vào thì không lui lại được, phải đi bộ xuống tận tầng hầm mới ra được). Thiết kế chuẩn là hai thang bộ chồng lên nhau, hai tầng kế nhau không chạy cùng một lối.

7. Cũng rất quan trọng, phải tìm hiểu xem chủ đầu tư là ai, đã có công trình nào chưa. Đây không chỉ là việc an toàn xây dựng, mà còn an toàn nhiều thứ khác nữa, nhất là khi bạn phải bỏ ra một số tiền lớn. Tốt nhất là chọn chủ đầu tư “có yếu tố nước ngoài”!

Trên đây là một số kinh nghiệm cá nhân, ngoài ra còn gì nữa thì mong bà con bổ sung thêm.

Cảnh báo của chuyên gia:


“Với các nhà cao tầng cần phải đảm bảo an toàn PCCC ở mức độ cao với phương châm tự cứu là chính”.
Theo TS Trịnh Thế Dũng – Trưởng khoa Phòng cháy, trường ĐH Phòng cháy Chữa cháy, các chuyên gia về PCCC của Nga, Mỹ cảnh báo các chung cư cao tầng tại Hà Nội sớm muộn gì cũng có thảm họa do cháy.

93,8% thang bộ thoát nạn chưa đáp ứng yêu cầu
Phát triển nhà chung cư cao tầng ở Hà Nội cũng như ở các thành phố lớn của Việt Nam là một xu thế tất yếu.
Ông Dũng khẳng định: “Đối với nhà cao tầng nói chung và chung cư nói riêng, vấn đề chống tụ khói cần được đặt ra số một. Nếu không giải quyết được vấn đề chống tụ khói thì không thể đảm bảo được an toàn PCCC.
Trong những trường hợp cháy nhà cao tầng, người chết do tác động của khói là chính. Chỉ vài chục giây nếu trong khói có nhiều thành phần độc tố do cháy vật liệu tổng hợp và tối đa là ba phút là con người đã bị choáng, ngất, mất khả năng di chuyển ra vùng nguy hiểm.
Tuy nhiên, TS Dũng cho biết, hiện nay, tỉ lệ công trình, nhà cao tầng không đáp ứng được hệ thống chống tụ khói còn khá nhiều.
Tầng hầm để ô tô, xe máy tập thể là nơi có nguy cơ xảy ra cháy nhiều nhất. Nhưng theo điều tra năm 2006, có tới 63,7% tầng hầm chung cư chưa đáp ứng tiểu chuẩn chống tụ khói. Con số này đối với thang bộ thoát nạn an toàn là 93,8%.


Nguy cơ cháy từ tầng hầm để số lượng ô tô xe máy lớn rất cao.

Hiện nay, số lượng nhà chung cư cao tầng mọc lên rất nhiều. Chỉ có những chung cư có vốn đầu tư của nước ngoài đảm bảo an toàn cháy nổ nói chung và hệ thống chống tụ khói nói riêng đạt tiêu chuẩn.
Đa số các chung cư đang xây dựng ở các khu đô thị mới hiện nay đều không đảm bảo yêu cầu của tiêu chuẩn, là tối thiểu phải có hai lối thoát nạn an toàn từ các tầng.
Cầu thang bộ để thoát nạn là cầu thang hở, không ngăn được lửa, khói khi có cháy, vì vậy không thể thoát nạn an toàn bằng các cầu thang hở này.
“Những nhà chung cư cao tầng giành cho người thu nhập thấp, chung cư phục vụ cho giải phóng mặt bằng làm công trình giao thông, khu công nghiệp, việc đầu tư về PCCC còn yếu”, ông Dũng khẳng định.
Nguy cơ từ ống đổ rác sai quy định
Ông Dũng cho biết: “Rất ít các ống đổ rác ở nhà chung cư hiện nay đảm bảo các yêu cầu về chống tụ khói.
Ống đổ rác phải làm bằng vật liệu không cháy như ống kim loại, thép hoặc ống gang phải được đặt trong phòng có cửa cũng làm bằng vật liệu không cháy và có gioăng đệm kín.
Trong trường hợp nhà chung cư bị cháy vừa qua, các cửa đổ rác có khung làm bằng gỗ, ống đổ rác làm bằng nhựa tổng hợp nên chỉ đến khoảng 300 độ C là bị phân hủy.
Hơn nữa ống đổ rác lại không có ống thải khí, lỗ thoát khí nên khi cháy, “hiệu ứng ống khói” đã xảy ra. Tức là khi cháy, nhiệt độ ở một vài tầng dưới có thể chỉ vài trăm độ C, nhưng ở phía trên ống đã tới 700 – 800 độ C”.
Hiện nay các nước trên thế giới, những nhà chung cư đã có hệ thống đổ rác đều không sử dụng nữa. Do không kiểm soát được người dùng vứt các chất cháy như than tổ ong đã dùng xong, tàn thuốc lá… và dẫn đến xảy ra cháy từ đây rất nhiều.
Chung cư ở Việt Nam vẫn duy trì ống đổ rác nhưng xây dựng lại không đạt chuẩn. Bộ Xây dựng, Bộ Khoa học Công nghệ và Môi trường có thẩm quyền biên soạn và ban hành các tiêu chuẩn về an toàn cháy nói chung trong xây dựng các công trình.
Tuy nhiên, tiêu chuẩn đưa ra thì chưa toàn diện, đầy đủ, chưa có những quy định cụ thể.
“Những quy định của nước ta còn nhiều bất cập. Ví dụ có quy định tất cả các nhà cao tầng phải thiết kế hệ thống tăng áp cho buồng thang bộ để chống tụ khói, không cho khói lan vào nhưng lại không quy định phương pháp tính”, ông Dũng cho hay.
Còn nhiều tiêu chuẩn chưa đáp ứng được yêu cầu xây dựng hiện đại hay chưa hài hòa với các tiêu chuẩn quốc tế. Trong khi đó có rất nhiều công trình ở nước ta do nước ngoài đầu tư, những thiếu sót trong xây dựng tiêu chuẩn gây khó khăn trong việc đảm bảo an toàn cháy nổ cho các công trình.
Trần Quỳnh